Wystawa z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Pierwszy dzień marca jest dniem szczególnie symbolicznym dla żołnierzy antykomunistycznego podziemia. Centrum Biblioteczno-Kulturalne Powiatu Kętrzyńskiego zaprasza z tej okazji do swojej siedziby, przy ul. Pocztowej 11, na okolicznościową wystawę.

1 marca 1951 roku wykonany został wyrok śmierci na kierownictwie IV Komendy Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. W 2011 roku 1 marca został ustanowiony przez Sejm RP świętem państwowym, poświęconym żołnierzom zbrojnego podziemia antykomunistycznego. Nazwa „Żołnierze Wyklęci” została po raz pierwszy użyta w 1993 r. w tytule, zorganizowanej na Uniwersytecie Warszawskim przez Ligę Republikańską, wystawy „Żołnierze Wykleci – antykomunistyczne podziemie zbrojne po 1944 r.” autorstwa Leszka Żebrowskiego.

Bojownicy antykomunistycznego podziemia stawiali opór wkraczającym w latach 1944-45 na tereny Rzeczypospolitej okupantom sowieckim. Propaganda komunistyczna przedstawiała ich w jak najgorszym świetle, jako bandy, które uniemożliwiały odbudowę zniszczonego kraju i normalizację. W rzeczywistości było tak, iż niemal od razu po wkroczeniu oddziałów sowieckich na dany teren uaktywniały się formacje tzw. bezpieczeństwa jak NKWD, Smiersz, Informacji Wojskowej czy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Miały one za zadanie „oczyszczać” opanowane ziemie od „niepożądanego elementu”.

Komuniści usiłowali ich wyniszczyć. Jako jedni z pierwszych przekonali się o tym w lipcu 1944 r. polscy żołnierze wyzwalający Wilno, którzy po wspólnej z Armią Czerwoną walce o miasto zostali podstępnie rozbrojeni, aresztowani i wywiezieni w głąb Związku Sowieckiego, łącznie ok. 50 tysięcy. Ponad 100 tysięcy żołnierzy znalazło się w obozach utworzonych w Polsce. O skali przemocy świadczy raport komendanta Białostockiego Okręgu ZWZ-AK podpułkownika Władysława Liniarskiego ps. Mścisław, który 27 marca 1945 r. informował Komendę Główną AK: „Krwawa okupacja sowiecka bestialstwem przewyższyła niemiecką. Aresztowania w każdej wsi, mordy, gwałcenia dziewcząt, grabież. Aresztowanych dziesiątki tysięcy wywożą w nieznanym kierunku na amerykańskich samochodach lub torturują nagich w lochach z wodą”. Ogłoszona przez władze komunistyczne amnestia okazała się pułapką, jej warunków nie zamierzano dotrzymać. Zebrana wiedza posłużyła do późniejszych represji wobec ujawnionych i pozwoliła dotrzeć do osób nadal prowadzących walkę. Żołnierze Wyklęci walczyli przynajmniej o swoje życie, bowiem od początku skazani byli na zagładę.

Wydobywane na światło dzienne dotąd bezimiennych, przemilczanych bohaterów, kultywowanie pamięci o wszystkich Wyklętych, obrona ich dobrego imienia są naszym obowiązkiem, fundamentem wspólnoty narodowej, której jesteśmy dziedzicami i strażnikami. Cześć i Chwała Bohaterom!

Centrum Biblioteczno-Kulturalne Powiatu Kętrzyńskiego zaprasza do swojej siedziby, przy ul. Pocztowej 11, na okolicznościową wystawę, poświęconą Żołnierzom Wyklętym, w tym ekspozycję „Bo partyzantem być to honor”, która ukazuje historię pochodzących z Kurpiowszczyzny dwóch braci Jana i Henryka Duda, żołnierzy Narodowego Zjednoczenia Wojskowego. Potomkowie Jana żyją na terenie powiatu kętrzyńskiego. Zapraszamy do zwiedzania wystawy, szczególnie uczniów szkół. Wszyscy odwiedzający mogą pobrać katalog dotyczący historii braci Duda. Wystawa czynna będzie w dni powszednie, od poniedziałku do piątku, w godz. 8.00 – 16.00 oraz w soboty, 11 i 25 marca, oraz 15 i 29 kwietnia, w godz. 10.00 – 13.00. Polecamy też do wypożyczenia książki poświęcone tej tematyce oraz biuletyny Instytutu Pamięci Narodowej. Tadeusz Korowaj