Wojna o szkoły w Barcianach! Kto ma rację?

Ponad 6,5 miliona złotych rocznie może zaoszczędzić Gmina Barciany po reorganizacji szkół. Władze gminy uzasadniają zamiar likwidacji trzech placówek twardymi względami ekonomicznymi. Przeciwnicy tego rozwiązania tłumaczą z kolei, że szkoły w małych miejscowościach pełnią nie tylko funkcję edukacyjną, ale są także miejscem integracji i życia społecznego.

W szkołach podstawowych w Windzie, Drogoszach i Mołtajnach odbyło się wyjazdowe posiedzenie Komisji Wspólnej Rady Gminy Barciany, poświęcone zamiarowi likwidacji tych placówek. Prezentacje i szereg danych, w tym dotyczących demografii i finansów oraz sytuacji po ewentualnych zmianach, przedstawiła Marta Kamińska, wójtka gminy. W każdej ze szkół odbyła się również dyskusja z udziałem radnych, rodziców i kadry pedagogicznej.

- To ostatni dzwonek na uratowanie gminnych finansów. Takie decyzje powinny być podejmowane już piętnaście lat temu. Ja, robiłam co mogłam przez poprzednią kadencję, aby odwlec ten krok. Ale dłużej już się po prostu nie da - mówi z pełnym przekonaniem Marta Kamińska.

Roczny koszt utrzymania wszystkich szkół podstawowych w gminie Barciany wynosi 15 210 718 złotych. Po reorganizacji, koszt utrzymania jednej szkoły w Barcianach wyniósłby 8 633 399 zł. Skąd wezmą się takie oszczędności?

- Składowych jest wiele, jak choćby utrzymanie budynków. Warto też zaznaczyć, że na 74 nauczycieli zatrudnionych w czterech naszych szkołach, 35 nauczycieli jest z poza terenu gminy Barciany. Po ewentualnej likwidacji szkół w Windzie, Drogoszach i Mołtajnach, Szkoła Podstawowa w Barcianach w roku szkolnym 2025/2026 planuje zatrudnić 39 nauczycieli - dodaje Marta Kamińska.

Twarde dane ekonomiczne nie trafiają jednak do wszystkich. Przeciwnicy reorganizacji szkół, a nawet niektórzy radni, zdają się w ogóle nie dostrzegać tego aspektu. Wydają na przykład oświadczenia, posiłkując się często mniej lub bardziej absurdalnymi argumentami.

Przeciwnikiem rozwiązań przedstawionych przez Martę Kamińską jest na przykład Paweł Lizak. To absolwent Szkoły Podstawowej w Windzie, w której dziś uczy się zaledwie 87 dzieci. Radny poddaje w wątpliwość plany przekształcenia budynku po szkole w budynek mieszkalny. Twierdzi wręcz, że to nierealne. Potwierdzenia swojej tezy szuka w tym, że skończył… technikum budowlane. Jak się jednak okazuje, podobne rozwiązania są już praktykowane w naszym kraju. Jesienią ubiegłego roku, w Czeladzi, w budynku byłej szkoły, podobnej gabarytowo do tej w Windzie, powstały 74 mieszkania. Jak donoszą tamtejsze media, inwestycja w byłej szkole „przebiegła szybko i sprawnie”.

- Zarówno ja, jak i moje dzieci uczyliśmy się tutaj. Jest mi bardzo przykro, że szkoły mogą zostać zamknięte - mówi z kolei Ewa Woźniak, dyrektorka szkoły w Mołtajnach.

Jak ma się „przykrość” dyrektorki, która walczy również o swoją posadę, do 6,5 miliona złotych rocznych oszczędności dla całej gminy? Niech na to pytanie każdy odpowie sobie sam.

- Przez wiele lat występy uczniów tej szkoły umilały czas seniorom w czasie Dnia Seniora, uczniowie uczestniczyli w dożynkach, konkursach organizowanych przez GOK - to z kolei argumenty za utrzymaniem szkoły w Mołtajnach radnej Jolanty Zapolskiej-Głód. Znów ani słowa o względach ekonomicznych...

Aktualnie w czterech szkołach gminnych uczy się 402 uczniów. W Windzie 87, a w Mołtajnach i Drogoszach po 99. Warto jednak zaznaczyć, że do szkoły w Drogoszach uczęszcza na przykład 17 dzieci z gminy Korsze. Ich rodzice zadeklarowali już przeniesienie swoich pociech do szkoły w Korszach. Podobnie jest w Windzie, dokąd dojeżdżają uczniowie z gminy Srokowo. Tak więc argument przepełnienia jednej szkoły w Barcianach również ma się nijak do rzeczywistości. Po ewentualnej likwidacji trzech szkół, na jednego nauczyciela przypadać będzie średnio 9,59 ucznia (374 uczniów na 39 nauczycieli). W szkole powstanie zaledwie 16 oddziałów, po dwie klasy każdego rocznika. Najliczniejsza klasa będzie miała 24 uczniów.

Gazeta Wyborcza poinformowała niedawno, że w Polsce może zostać zlikwidowanych lub przekształconych 246 szkół. Tyle wniosków wysłanych przez samorządy wpłynęło do kuratoriów od 1 września 2023 do 31 maja 2024. Joanna Mucha, wiceszefowa Ministerstwa Edukacji Narodowej, wskazuje, że widoczna jest zapaść demograficzna w szkołach.

- Jeśli chodzi o małe miasta, małe szkoły, dajemy bardzo dużą swobodę samorządom - zaznacza Joanna Mucha. 

Warto dodać, że gmina Barciany nie będzie pierwszą w naszym powiecie, w której ze względów ekonomicznych postanowiono zachować tylko jedną szkołę podstawową. Tak już jest w Reszlu i Srokowie, gdzie w porę zareagowano na skutki demograficzne. O tym, co pod tym względem stanie się w Barcianach, zdecydują 29 listopada gminni radni. Robert Majchrzak

Zdaniem organu prowadzącego

Prognozowana reorganizacja Szkoły Podstawowej w Barcianach, po włączeniu obwodu trzech szkół, nie pogorszy warunków nauki i nie ograniczy powszechnej dostępności do szkoły. Wprost przeciwnie, nastąpi skoncentrowanie nauki w szkole, co spowoduje racjonalizację i optymalizację wydatków oświatowych, dzięki czemu możliwe będzie stworzenie lepszej infrastruktury i bogatszej oferty edukacyjnej dla uczniów z terenu gminy. Podkreślenia wymaga fakt, iż Szkoła Podstawowa im. Straży Granicznej w Barcianach posiada pełnowymiarowe sale gimnastyczne, boiska szkolne, dobrze wyposażone pracownie komputerowe, świetlice szkolne, posiada stołówkę szkolną wraz z nowoczesnym zapleczem kuchennym, nowoczesną jadalnię, świetlicę szkolną, zmodernizowaną i wyposażoną w sprzęt rehabilitacyjny małą salę gimnastyczną do zajęć rehabilitacyjnych oraz logopedycznych. Ponadto przy Szkole Podstawowej im. Straży Granicznej w Barcianach znajduje się hala sportowa, kompleks boisk sportowych Orlik oraz plac zabaw.

Bardzo ważną rzeczą we współczesnej edukacji jest kontakt z rówieśnikami z różnych środowisk, gdyż wpływa on korzystnie na ich uspołecznienie i sprawne funkcjonowanie w grupie rówieśniczej. Liczniejsze klasy stwarzają większe szanse na nawiązywanie przyjaźni, uczą funkcjonowania i pracy w grupie. W małych grupach trudno o prawidłowe funkcjonowanie wybijających się i zdolnych uczniów, z których inni mogli brać przykład i dążyć do współzawodnictwa. Przejście dzieci z obwodu trzech szkół do Szkoły Podstawowej w Barcianach wyeliminuje również nauczanie w klasach łączonych, które są niekorzystne dla uczniów, ponieważ nie gwarantują optymalnego poziomu nauczania.