Hetzer w Wilczym Szańcu

Prototyp nowego samobieżnego działa przeciwpancernego Jagdpanzer 38 t "Hetzer" (niszczyciel czołgów 38 t "Podżegacz") zaprezentowano Adolfowi Hitlerowi 20 kwietnia 1944 roku na poligonie w Orzyszu, w dniu jego kolejnych urodzin. Wkrótce po tym wdrożono jego seryjną produkcję, a walki, w których brały udział "Hetzery" pokazały, iż była to jedna z najlepszych broni tego typu używanych przez Wehrmacht podczas II wojny światowej.

 

W kilku modyfikacjach wyprodukowano ich niecałe 3000 sztuk. Bardzo skuteczne podczas wojny, stały się bardzo mało popularne po wojnie. Współcześnie oryginalne "Hetzery" nie są zbyt często spotykane w muzeach, czy kolekcjach prywatnych. Kilka dni temu jeden z nich trafił do "Wilczego Szańca".

Niszczyciel czołgów, który można oglądać w Gierłoży, jest własnością gdańskiej Fundacji na Rzecz Odzyskania Zaginionych Dzieł Sztuki "Latebra". W 2007 roku wydobyto go z Morza Bałtyckiego w Juracie. Za względu na warunki pogodowe i kaprysy morza, wydobycie pojazdu nie było możliwe za pierwszym podejściem i przeciągnęło się do kilku miesięcy. Co ciekawe, w "Heterze" znajdował się kompletny zapas amunicji (41 sztuk), w tym jeden pocisk 7,5 cm tkwił niewystrzelony w lufie. O mały włos, a przesądziłoby to o losie pojazdu, gdyż pierwsza decyzja wezwanych saperów sprowadziła się do wysadzenia działa razem ze zgromadzoną w nim amunicją.

Pomimo poszukiwań dotychczas nie udało się ustalić jednostki, do której należał "Hetzer" z Juraty. Na pewno do którejś z tworzących niemiecką Grupę Armii "Wisła", w której skład wchodziły między innymi oddziały walczące w Prusach Wschodnich. Warto zauważyć, iż niektóre z nich operowały w styczniu 1945 roku w rejonie Kętrzyna. Więc, kto wie...?

W "Wilczym Szańcu" "Hetzera" można oglądać w dawnym garażu parku samochodowego Adolfa Hitlera, w którym urządzono wystawę pojazdów militarnych. Oprócz fundacji "Latebra", część swojej kolekcji zaprezentował w nim kętrzyński "Sztabowóz". Jest to swoista paralela, ponieważ Jagdpanzer 38 "Hetzer" produkowano w okupowanej przez Niemców Czechosłowacji na bazie czechosłowackiego czołgu LT vz. 38, a po wojnie dla armii czechosłowackiej jako ST 1. Pojazdy eksponowane przez "Sztabowóz" to przede wszystkim czechosłowackie powojenne konstrukcje, w tym opancerzona "Jesterka" ("Jaszczurka"), produkowana na bazie niemieckiego transportera opancerzonego Sd. Kfz. 251.

Ciekawostka: 2 sierpnia 1944 roku uszkodzony "Hetzer" został zdobyty przez powstańców. "Wbudowano" go w jedną z warszawskich barykad i nazwano "Chwatem". I takie samo imię nadali swojemu "Hetzerowi" członkowie "Latebry", a jego gierłoska ekspozycja nawiązuje do czasu Powstania Warszawskiego.

Mariusz Kwiatkowski

 

Fot. Facebook.com/WilczySzaniec