Pierwszy rok rastenburskiego przemysłu

Kamień nie jest ani mały, ani duży. Chociaż od dziesięcioleci stoi tuż obok bramy kętrzyńskiego zamku, z zamkiem nie ma nic wspólnego. Trudno stwierdzić skąd się wziął, lecz czasem kojarzony jest z Wiosną Ludów - rewolucją, która ogarnęła tą część Europy w pierwszych miesiącach 1848 roku.

 

Wprawdzie w okolicy Rastenburga ówczesne zamieszki miały bardzo intensywny i niejednokrotnie krwawy charakter, to przecież czynom tym nikt nigdy nie wystawił żadnego pomnika. Co więcej, data widniejąca na znajdującym się obok zamku kamieniu przypomina rok 1846 - gdy większego fermentu w narodzie jeszcze nie było. Nie można więc wiązać go z rastenburskimi karbonariuszami. Kamień ów ma swoją własną historię. Jakkolwiek ściśle utożsamiać można go z jedną z żyjącą dawniej w Rastenburgu rodzin, uznawać można go również za swoisty "kamień milowy przemysłu" w tym mieście.

Powiada się, że epoka industrialna rozpoczęła się w Rastenburgu uruchomieniem w rejonie obecnego parkingu przy ulicy Romualda Traugutta odlewni żelaza, połączonej z ludwisarnią. Wprawdzie od czasu Zakonu Krzyżackiego funkcjonował w mieście duży młyn, cegielnia itp., nie był to jednak przemysł, jakim postrzegać zaczęto go w XIX wieku. Właścicielem i budowniczym zakładu był Karl Reschke. Zaś za podwaliny wytwórni uznać możemy rok 1843, w którym zakupiono teren i najprawdopodobniej rozpoczęto jej budowę. Zapewne jest to również data założenia działającej w mieście do 1945 roku firmy rodziny Reschke.

Kamień z wygrawerowaną datą 1846 umiejscowiono w rejonie wejścia do zakładu i mniemać można, iż jest to data uruchomienia wytwórni. W roku 1945, w którym Rosjanie dwukrotnie zniszczyli tę część miasta, ruiny zakładu jak i stojącą w pobliżu spaloną kamienicę mieszkalną rodziny Reschke rozebrano. Kamień, jako że ładnie wyglądał, przetransportowano w latach sześćdziesiątych pod bramę odbudowanego dopiero co zamku. Przy zamku możemy się natknąć na jeszcze jeden ślad rodziny Reschke. Jest nim fontanna z założonego po 1910 roku parku. W 1913 roku ufundował ją Hermann Reschke i chociaż współcześnie zmieniono nieco jej wygląd, w tym roku obchodzi ona swoje 110 urodziny.

Mariusz Kwiatkowski

 

Zdjęcie: Kamień wzbudza zainteresowanie turystów. Fot. Mariusz Kwiatkowski