Historia, której nie znacie: Drożdże Wilkego

Pomiędzy średniowiecznym zamkiem a znacznie młodszymi od niego zabudowaniami kętrzyńskiej drożdżowni panuje doskonale widoczna harmonia. Tworzy ją architektura: gotyk pokrzyżackiej warowni z naśladującym go neogotykiem drożdżowni. W połączeniu tym znaleźć można smak i urok.

 

Właśnie dopełnia się 129 lat odkąd sąsiadujące z zamkiem puste miejsce wypełnił jeden ze znaczniejszych w Kętrzynie zakładów przemysłowych. Wcześniej, od czasu powstania miasta, przebiegał tędy odcinek okalającej go fosy. Niepotrzebny rów z czasem zasypano, tworząc w jego miejscu z początkiem XIX wieku znacznie praktyczniejszy ogród. W 1881 roku teren kupiony został przez Hermanna Wilke.

Od drugiej połowy XIX wieku Kętrzyn zaczął zamieniać się w ważne z pozycji prowincji wschodniopruskiej miasto przemysłowe. Krokiem milowym industrializacji został rok 1882, kiedy uruchomiono cukrownię. Pierwszą w Prusach Wschodnich, i jedną z pierwszych i większych w Niemczech. Wkrótce po niej produkcję podjęła drożdżownia.

Inwestycja Hermanna Wilke - kętrzyńska drożdżownia, podjęła pracę w 1887 roku. Niemalże przez cały czas istnienia w czasach niemieckich był to dobrze prosperujący interes rodzinny. Kierowany zrazu przez założyciela i budowniczego fabryki Hermanna Wilke, a po jego śmierci przez jego syna Maxa, który obronną ręką przeprowadził przedsiębiorstwo przez trudne lata upadku finansowo-gospodarczego lat dwudziestych ubiegłego wieku.

Od 1934 roku produkcja kętrzyńskich drożdży kierowana była przez zarząd złożony z członków rodziny Wilke, za zgodą którego w 1940 roku sprzedano fabrykę specjalizującej się w produkcji i handlu drożdżami ogólnoniemieckiej spółce z siedzibą w Hameln.

Zmiana właściciela nie zaważyła na produkcji i losie zatrudnionych pracowników, bowiem przedsiębiorstwo działało aż do stycznia 1945 roku. Rok później, podniesiona ze zniszczeń wojennych, pod nową nazwą i w nowych realiach społeczno-politycznych, kętrzyńska fabryka drożdży ponownie podjęła ich produkcję. Podobnie jak w czasie, który przeminął, w nadchodzących dziesięcioleciach Kętrzyn nadal stanowić miał waży ośrodek nie tylko lokalnego przemysłu.

Mariusz Kwiatkowski

 

Zdjęcie: Kętrzyn zubożono nie tylko o zakłady pracy... Fot. Archiwum